“Сүрьеэгээс сэргийлэх, сүрьеэг эрт илрүүлэх үйл ажиллагааг эрчимжүүлэх нь” ШИЙДВЭР ГАРГАЧ НАРЫН зөвлөгөөн болж байна
Дэлхийн эрүүл мэндийн байгууллага /ДЭМБ/-аас жил бүрийн 3 дугаар сарын 24-нд “Сүрьеэтэй тэмцэх дэлхийн өдөр" болгон зарласан бөгөөд энэ өдөр улс орнууд нэгдсэн нэг уриан дор сүрьеэ өвчнөөс сэргийлэх, тэмцэх үйл ажиллагааг идэвхжүүлж, сургалт сурталчилгааг өргөн зохион байгуулдаг.
Коронавируст (COVID-19) халдварын нөхцөл байдлын мэдээ /2020 оны 10 сарын 02 өдрийн байдлаар/
Эх сурвалж: www.mohs.mn
“Жил бүр 3000-4000 сүрьеэгийн тохиолдол бүртгэгдэж байгаагийн 12 %-ийг ХҮҮХДИЙН СҮРЬЕЭ эзэлж байна“
Өнөөдөр “Сүрьеэгүй ирээдүйн төлөө хөрөнгө оруулалтыг нэмэгдүүлье” ШИЙДВЭР ГАРГАЧ НАРЫН зөвлөгөөн болж байна.
Тус зөвлөгөөнийг ЭМЯ, ХӨСҮТ, НЗДТГ, НЭМГ, Хөвсгөл аймгийн ЗДТГ, Монголын сүрьеэтэй тэмцэх нийгэмлэг, Эрүүл сүрьеэгүй ирээдүйн төлөө ТББ хамтран зохион байгуулж байгаа бөгөөд нийгмийн хариуцлагын хүрээнд Аrslan.mn мэдээ, мэдээлэл түгээн ажиллаж байна.
Коронавируст (COVID-19) халдварын нөхцөл байдлын мэдээ /2020 оны 04 сарын 20 өдрийн байдлаар/
Эх сурвалж: www.mohs.mn
ХДХВ, тэмбүүгийн халдварын тархалтын тандалт судалгааны тайлан, 2017 он
ХДХВ, тэмбүүгийн халдварын тархалтын тандалт судалгааны тайлан, 2017 он (Монгол)
ХУРААНГУЙ
Тандалт судалгааг эрсдэл өндөртэй хүн амын бүлгийн дундах Хүний дархлал хомсдолын вирүс (ХДХВ), Бэлгийн замаар дамжих халдвар (БЗДХ)-ын тархалтыг тандан судлах, ХДХВ, ДОХ-ын талаарх мэдлэг, хандлага, бэлгийн зан үйлийг судлах зорилгоор хэрэгжүүлэв.
Судалгаанд ХДХВ, БЗДХ-т өртөх эрсдэлтэй хүн амын бүлэг болох эмэгтэй биеэ үнэлэгчид (n=458), эрэгтэйчүүдтэй бэлгийн хавьталд ордог эрэгтэйчүүд (n=261)- ийг хамруулав. Мөн ЭМЯ болон судалгааны удирдах зөвлөлийн зөвлөмжөөр өсвөр үе, залуучуудын төлөөлөл болох 15-24 насны их дээд сургууль, мэргэжил сургалт үйлдвэрлэлийн төвийн оюутнууд (n=1875)-ыг судалгаанд хамруулав.
Эмэгтэй биеэ үнэлэгч (ЭБҮ)-ийн судалгаанд байршил-цаг хугацаанд суурилсан түүвэрлэлтийн аргыг ашиглаж Улаанбаатар, Дархан-Уул, Орхон, Дорнод, Хөвсгөл аймагт судалгааг явуулав. Эрэгтэйчүүдтэй бэлгийн хавьталд ордог эрэгтэйчүүд (ЭБЭ)-ийн судалгаанд хариулагч-чиглүүлсэн түүвэрлэлтийн аргыг ашиглаж Улаанбаатар хотод явуулав. Оюутны судалгаанд УБ хотод байрлах төрийн болон хувийн өмчит их дээд сургууль, мэргэжил сургалт үйлдвэрлэлийн төвийн 15-24 насны оюутнуудыг хамруулав.
ХДХВ, БЗДХ-ын тархалт: Судалгаанд хамрагдсан ЭБҮ-ийн дунд тэмбүүгийн халдварын тархалт 24.5 хувь тодорхойлогдсон нь 2014 оны тандалт судалгааны дүнтэй харьцуулахад 4.7 пунктээр буурсан байна. Судалгаа явуулсан бүх байршил (Улаанбаатар хот, аймаг)-д тэмбүүгийн халдварын тархалт 2014 оны үеэс буурсан дүн тодорхойлогдов. ЭБҮ-ийн дунд ХДХВ-ийн халдварын тохиолдол илрээгүй.
ЭБЭ-ийн дунд тэмбүүгийн халдварын тархалт 2014 онд 7.1 хувь байсан бол 2017 онд 9.2 хувь болж нэмэгдсэн байна. ХДХВ-ийн халдварын тархалтын хувь 9.2 болж 2014 оныхоос 2.8 пунктээр буурсан байна.
15-24 насны оюутан, залуучуудын дунд тэмбүүгийн халдварын тархалт 0.6 хувь, ХДХВ-ийн халдварын тохиолдол илрээгүй.
ХДХВ, ДОХ, БЗДХ-ын талаарх мэдлэг: ХДХВ-ийн халдвараас сэргийлэх аргуудыг зөв тодорхойлж, үндсэн ташаа ойлголтуудыг үгүйсгэсэн ЭБҮ-ийн хувь 25.3, ЭБЭ- ийн бүлэгт 55.6 хувь 15-24 насны оюутнуудын дунд 21.4 хувь байна.
Бэлгэвчийн хэрэглээ: Сүүлийн 12 сарын хугацаанд төлбөртэй бэлгийн хавьталд орох бүрдээ бэлгэвч тогтмол хэрэглэсэн ЭБҮ-ийн эзлэх хувь 51.3 байгаа нь 2014 оныхоос 5.6 пунктээр буурсан байна. Төлбөр авахгүй бэлгийн хавьталд орох бүрдээ бэлгэвч тогтмол хэрэглэдэг ЭБҮ-ийн эзлэх хувь 2014 оныхоос 6.7-оор нэмэгдсэн байна. Түүнчлэн байнгын бэлгийн хавьтагчтайгаа бэлгийн хавьталд орох бүрдээ бэлгэвч хэрэглэдэг ЭБҮ-ийн хувь 15.6 тодорхойлогдов.
ЭБЭ-ийн дунд сүүлийн 12 сарын хугацаанд бэлгийн хавьталд орох бүрдээ бэлгэвч хэрэглэсэн хувь 55.9 байгаа нь 2014 оныхоос 10.4 пунктээр нэмэгдсэн байна.
Эрэгтэй хүнтэй бэлгийн хавьталд орох бүрдээ бэлгэвч хэрэглэдэг ЭБЭ-ийн эзлэх хувь 60.2 болж 2014 оны үеэс 15.3 пунктээр нэмэгджээ.
15-24 насны оюутан, залуучуудын дунд бэлгийн хавьталд орох бүрдээ бэлгэвч хэрэглэдэг хувь 57.4 байсан.
БЗДХ-ын шинж тэмдэг илэрсэн байдал: Судалгаанд хамрагдсан ЭБҮ-ийн 41.9 хувьд нь сүүлийн 12 сарын хугацаанд БЗДХ-ын шинж тэмдэг илэрсэн байна. Уг дүнг 2014 оныхтой харьцуулахад 12 пунктээр нэмэгджээ. Шинж тэмдэг илэрсэн ЭБҮ-ийн 57.8 хувь нь БЗДХ-ын шинж тэмдгийн улмаас эмнэлэгт хандсан гэж хариулав.
ЭБЭ-ийн 8.4 хувь нь сүүлийн 12 сард БЗДХ-ын шинж тэмдэг илэрсэн гэж хариулсан бөгөөд тэдний 54.5 хувь нь улсын болон хувийн эмнэлэгт хандаж эмчилгээ хийлгэсэн гэж хариулсан байна.
15-24 насны оюутан, залуучуудын 6.9 хувьд нь сүүлийн 12 сарын хугацаанд БЗДХ- ын шинж тэмдэг илэрсэн бөгөөд 46.9 хувь нь эмнэлэгт хандаж эмчлүүлсэн байна. Эрэгтэй оюутнуудын 2.8 хувьд нь шинж тэмдэг илэрч 58.3 хувь нь эмчлүүлсэн бол эмэгтэй оюутнуудын 10.5 хувьд нь шинж тэмдэг илэрч, 44.3 хувь нь эмчлүүлсэн байна.
ХДХВ, тэмбүүгийн халдварын тархалтын тандалт судалгааны тайлан, 2017 он (Монгол)
Ч.НАРАНЦЭЦЭГ: Сүрьеэгийн халдвартайгаа нууж хайртай хүмүүсээ эрсдэлд оруулж байгаа тохиолдлууд гарсаар байна
ХӨСҮТ СТСА-ны хяналтын эмч Ч.Наранцэцэг сүрьеэтэй өвчтөний сэтгэлзүйн талаар зөвлөгөө мэдээлэл өглөө.
Анх удаа сүрьеэгээр өвчилсөн хүнд бүрэн эдгэрэх болов уу? Гэр бүлийнхэндээ халдаах болов уу? Нийгэмд гадуурхагдах болов уу? зэрэг маш олон сэтгэл санааны тулгамдсан асуудалтай тулгардаг байх энэ талаар зөвлөгөө өгнө үү?
“Далд халдварын эмчилгээнд хамрагдсанаар СҮРЬЕЭ ӨВЧНӨӨР өвчлөхөөс сэргийлж чадна “
“Сүрьеэтэй тэмцэх үйл хэрэгт олон нийтийн анхаарлыг хандуулах, хүн бүрийн хүчин чармайлт чухал” гэдгийг сурталчлан таниулах зорилгоор дэлхий улс орнууд жил бүрийн гуравдугаар сарын 24-ний өдрийг Сүрьеэтэй тэмцэх дэлхийн өдөр болгон тэмдэглэн өнгөрүүлдэг. 2022 онд тус өдрийг “Сүрьеэгүй ирээдүйн төлөө хөрөнгө оруулалтыг нэмэгдүүлье” уриан дор тэмдэглэн өнгөрүүлж, сүрьеэтэй тэмцэх ажлыг эрчимжүүлэх, дэлхийн удирдагчдын амласан амлалтад хүрэхийн тулд хөрөнгө оруулалт яаралтай нэмэгдүүлэх шаардлагатай байгааг онцолж байна.
Сүрьеэтэй тэмцэх дэлхийн өдөртэй холбогдуулан “Эрүүл сүрьеэгүй ирээдүйн төлөө” ТББ-аас цуврал зөвлөгөө, мэдээллүүд хүргэж байна. Энэ удаа сүрьеэгийн далд халдвар гэж юу вэ, халдвар авсан бол сүрьеэ өвчнөөс хэрхэн сэргийлэх талаар зөвлөгөө мэдээллийг ХӨСҮТ-ийн СТСА-ны тархвар судлаач Э.Уянга өгч байна.
Сүрьеэгийн далд халдвар гэж юу вэ?
Дэлхийн нийт хүн амын 4/1 нь, Монгол Улсын хүн амын 3/1 нь сүрьеэгийн далд халдвартай гэсэн тооцоолол бий.
Ихэнх хүн сүрьеэгийн нян амьсгалж, халдвар авсан ч тухайн хүний дархлааны хүчээр нянгуудын өсөлт, үржлийг зогсоож чаддаг. Өөрөөр хэлбэл, сүрьеэгийн халдвар авсан ч нян хүний биеийн дархлааны системд дарангуйлагдан идэвхгүй, унтаа байдалд байхыг ДАЛД ХАЛДВАР гэж нэрлэдэг.
Сүрьеэгийн далд халдвартай ихэнх хүмүүс сүрьеэгээр өвчилдөггүй. Харин халдвар авсан хүмүүсийн 10 хувь нь тодорхой эрсдэлт хүчин зүйлс нөлөөлсний улмаас сүрьеэгээр өвчилдөг.
ДЭМБ-аас сүрьеэгийн далд халдвар авсан хүмүүсийн 5-10 хувь нь эхний таван жилд сүрьеэгээр өвчлөх боломжтой гэх тооцооллыг гаргадаг.
Сүрьеэгийн далд халдвар болон сүрьеэ өвчний хоорондын ялгаа
Сүрьеэгийн халдвар авсан бол сүрьеэ өвчнөөс хэрхэн сэргийлэх вэ?
Сүрьеэгээр өвчлөх эрсдэл өндөртэй хүмүүс нь:
Хэрэв та сүрьеэгийн далд халдвартай болон дээрх өндөр эрсдэлт бүлгийн аль нэгэнд хамаарч байгаа бол сүрьеэ өвчнөөр өвчлөхгүй байхын тулд эм уух шаардлагатай.
Эмч, сувилагчийн зааврын дагуу эмчилгээг бүрэн хийлгэж, далд халдварын эмчилгээнд хамрагдсанаар сүрьеэ өвчнөөр өвчлөхөөс сэргийлж чадна.
ХӨСҮТ-ийн Ерөнхий захирлын 2021 оны 3 сарын 25 өдөр батлагдсан "Ажлын байрны орчин нөхцөл, нийгмийн асуудлыг дэмжин ажиллах " тухай тушаал
Коронавируст (COVID-19) халдварын нөхцөл байдлын мэдээ /2020 оны 04 сарын 16 өдрийн байдлаар/
Эх сурвалж: www.mohs.mn
2022-2023 оны хичээлийн шинэ жилийн бэлтгэл ажил, анхаарах асуудлуудын талаар мэдээлэл өгөх, ойлголтоо нэгтгэх, арга зүйн дэмжлэг үзүүлэх сургалтыг БШУЯ-наас өнөөдөр зохион байгуулж байна. Уг сургалтанд Аймгийн боловсрол, шинжлэх ухааны газар, нийслэлийн боловсролын газар, дүүргийн боловсролын хэлтсийн дарга удирдах ажилтнууд 31 хүн оролцож байна.
|
“Сүрьеэтэй тэмцэх, сэргийлэх үндэсний хөтөлбөрийн үнэлгээ”-ний зохицуулагч сонгон шалгаруулалтад урьж байна. |
Манай Улсад сүрьеэтэй тэмцэх үндэсний хөтөлбөр, стратегийг Дэлхийн эрүүл мэндийн байгууллага болон олон улсын бодлого, чиглэлтэй уялдуулан 1994 онд “ДОТС стратеги” хэмээх сүрьеэтэй тэмцэх загварыг, 2006 онд “ДОТС стратеги”-ийг “Stop TB” стратеги болгон өргөжүүлж, 2016 оноос эхлэн “End TB” стратегийг хэрэгжүүлэн ажиллаж байна.
Сүрьеэтэй тэмцэх, сэргийлэх үндэсний хөтөлбөрийн олон улсын хамтарсан хөндлөнгийн үнэлгээг 2008 болон 2013 онуудад хийсэн бөгөөд түүнээс хойш үндэсний хэмжээний үнэлгээг зохион байгуулаагүй байна.
2021-2022 онд ХӨСҮТ-д хийсэн бүтээн байгуулалт, их засварын АЖЛУУД
ХӨСҮТ-д 2021-2022 онд Улсын төсвийн хөрөнгө оруулалтаар хийсэн бүтээн байгуулалтын ажлуудыг өнөөдөр танилцууллаа.
ХӨСҮТ-ийн бүтээн байгуулалт, засвар үйлчилгээнд 35.1 тэрбум төгрөгийн хөрөнгө оруулалт зарцуулжээ. Тодруулбал,
